Σημαντικές αλλαγές προτείνει το Υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής με το νέο Κώδικα Μετανάστευσης, τον οποίο εισηγείται και έχει θέσει προς διαβούλευση. Μεταξύ αυτών, τροποποιούνται οι διατάξεις που αφορούν στις άδειες διαμονής για εξαιρετικούς λόγους.
Σύμφωνα με την τροποποίηση που προτείνεται, διατηρείται μεν το ελάχιστο διάστημα των 7 ετών συνεχούς πραγματικής διαμονής του αλλοδαπού στην ελληνική επικράτεια, ως αναγκαία προϋπόθεση για την άπαξ χορήγηση άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους. Ωστόσο, σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη, στο διάστημα αυτό δεν θα προσμετρώνται περίοδοι διαμονής κατά τις οποίες εκκρεμούσε αίτηση διεθνούς προστασίας (άσυλο), η οποία τελικώς απορρίρφθηκε.
Κατ' αυτόν τον τρόπο, για παράδειγμα, αλλοδαπός που εισήλθε στην ελληνική επικράτεια τον Ιούνιο του 2016 και συνελήφθη, χωρίς όμως να απελαθεί, αιτήθηκε άσυλο τον Ιανουάριο του 2017 και το αίτημά του απορρίφθηκε στον β' βαθμό τον Ιανουάριο του 2019, με το έως σήμερα ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, θα είχε δικαίωμα να λάβει άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους από τον Ιούνιο του 2023. Με την προτεινόμενη όμως διάταξη, το διάστημα από τον Ιανουάριο του 2017 έως τον Ιανουάριο 2019 δεν θα ληφθεί υπόψη. Ο εν λόγω αλλοδαπός θα θεωρείται (πλασματικά) ότι συμπληρώνει την προϋπόθεση της 7ετίας τον Ιούνιο του 2025.
Η εν λόγω διάταξη, αν ψηφισθεί όπως προτείνεται, είναι ιδιαιτέρως προβληματική, δεδομένου ότι αλλοδαποί οι οποίοι παρέμεναν, εργάζονταν, ασφαλίζονταν και φορολογούνταν έστω με προσωρινά νομιμοποιητικά έγγραφα (δελτίο αιτούντος άσυλο), αλλά πάντως νόμιμα, θα αντιμετωπίζονται δυσμενέστερα από αλλοδαπούς οι οποίοι ήταν παράνομοι όλο το συγκεκριμένο διάστημα. Η χορήγηση των αδειών διαμονής για εξαιρετικούς λόγους καθίσταται ιδιαιτέρως δυσχερής.
Η διάταξη αυτή, εφόσον ψηφιστεί στην Βουλή, θα τεθεί σε ισχύ από 1-1-2024 και θα αφορά αιτήματα που θα κατατεθούν μετά την ημερομηνία αυτή. Αλλοδαποί που θεμελιώνουν σχετικό δικαίωμα εντός του 2023, συνιστάται να προχωρήσουν σε υποβολή αιτήματος έως τέλος του έτους.